A. Alberts & H.J. Friedericy, schrijvers

 

 

 

 

Barbara Tuchman - De kanonnen van augustus / vertaald door A. Alberts

 

Omslagtekst uitgave H.J. Paris, 1962:

 

Geen enkel onderdeel van de Eerste Wereldoorlog is in belangrijkheid vergelijkbaar met het begin ervan ... het eerste treffen was een drama dat zijn weerga in de geschiedenis nimmer heeft gevonden ... en alles wat daarna gebeurde was niet meer dan een reeks veldslagen, die hoe ontzagwekkend en verwoestend ook slechts een wanhopig en bij voorbaat tot mislukken gedoemd beroep waren tegen de beslissing van het Lot.
Winston Churchill

 

Vóór hij in de Tweede Wereldoorlog verwoest werd bevatte de Kapel van St. Cyr, de Militaire Academie van Frankrijk, een lijst met de namen van de oud-studenten, die in de Eerste Wereldoorlog waren gesneuveld. Op één punt houden de afzonderlijke namen op en vermeldt de lijst slechts: de klas van 1914. Het jaar 1914 heeft een verschrikkelijke en nimmer vervagende weerslag gehad op de loop der geschiedenis. De meest schokkende maand van het jaar, augustus 1914, is het onderwerp van dit boek, dat in de maanden sedert zijn eerste verschijnen in Amerika de gehele Engels lezende wereld heeft veroverd en reeds in vrijwel alle belangrijke talen is of wordt uitgegeven.
Het is een briljante, mateloos boeiende beschrijving van een stuk geschiedenis, dat Churchill's hierboven weergegeven citaat volledig ondersteunt.
Barbara Tuchman heeft een feilloos instinct voor het onthullende detail en slaagt erin, zowel het ontzagwekkende grondpatroon van de tragische strijd voor ons op te roepen, als de kleine bijzonderheden, die het menselijke ervan bepalen.
Zij toont in grote trekken hoe de enorme Duitse aanval door België op Parijs afstormt en tenslotte voor de Marne tot staan wordt gebracht, een gevolg grotendeels van de eerzucht van Generaal Von Kluck, die eigen roem stelde boven orders van de generale staf. Tegelijkertijd geeft zij een close-up van de chef van die Staf, generaal Von Moltke, vlak voor een aanval bezig met een vertaling van Maeterlinck's luchtige romannetje "Pelléas et Melisande". Zij laat ons de Keizer zien, aanvankelijk bezeten door een panische angst voor de Russen, de bijna tot in het ongelooflijke uitgewerkte details van de Duitse spoorwegen voor de aanval op Frankrijk, Koning Albert van België, de grote tragische figuur in dit enorme drama en tenslotte herinnert zij er ons aan hoe het barbaarse optreden van de Duitsers, de slachting van gijzelaars in Namen en Dinant, de opzettelijke verbranding van Leuvens oude bibliotheek, de oorlog veranderde van een heroïsch gebeuren in een grimmige kruistocht, waaraan ook de Verenigde Staten zich tenslotte niet hebben kunnen onttrekken.
Onze voorvaderen waren in 1914 misschien in vele opzichten naïef en kortzichtig, maar het terroriseren van de burgerbevolking hebben zij tenminste nimmer als legitieme wijze van oorlogvoeren willen aanvaarden.

 

Enkele pers-oordelen:

 

... een van de beste geschiedkundige werken die in de laatste jaren geschreven zijn.
New York Times

 

Barbara Tuchman heeft een feilloos instinct voor het onthullende detail, en slaagt erin, zowel het ontzagwekkende grondpatroon op te roepen, als de kleine bijzonderheden, die het menselijke bepalen.
Newsweek

 

Het is verfrissend een boek te lezen, dat de oorlog niet ziet als een bron van materiaal om militaire reputaties te vestigen of te vernietigen, maar als een grote tragedie in de geschiedenis der mensheid.
Daily Telegraph (Londen)

 

... briljant is een woord, dat wel eens ie gemakkelijk gebruikt wordt, in een beoordeling van dit boek is het in de letterlijke betekenis op zijn plaats...
De Volkskrant

 


 

Omslag uitgave Elsevier, 1976.

 

'Paul von Hindenburg neemt op 23 augustus 1914 na de terugtocht uit Oost-Pruisen het kommando van Von Prittwitz over. Generaal Von Below, derde van rechts, staat naast Von Hindenburg.'

 

 


 

7e druk8e druk Recensie in het Parool van de heruitgave (7e druk) door de Arbeiderspers (2000):
Frans Peeters - De vrije Belg (Het Parool, 6 februari 2001):

 

'Kortom, waarom kan een klassiek werk uit het Engels in geen 39 jaar behoorlijk in het Nederlands worden vertaald?'

 

Flaptekst heruitgave:
'Mijne heren, wij zullen slag leveren aan de Marine,' hield de opperbevelhebber van het Franse leger, generaal Joffre, zijn officieren op 5 september 1914 voor. In de eerste weken van de grote Europese oorlog, die op 1 augustus van dat jaar was uitgebroken, had het Eerste Duitse leger onder bevel van generaal Alexander von Kluck in snel tempo België en Noord-Frankrijk onder de voet gelopen. Parijs werd bedreigd. Door een krachtig tegenoffensief bij de Marne hoopte Joffre met Britse steun de Duitse oorlogsmachine tot stilstand te brengen. In De kanonnen van augustus, inmiddels uitgegroeid tot een klassiek boek, beschrijft de Amerikaanse historica Barbara Tuchman het politieke voorspel en de eerste oorlogshandelingen van het bloedige treffen dat in korte tijd zal uitgroeien tot een wereldbrand. Op boeiende wijze vertelt zij over het koortsachtig diplomatiek overleg en de voor de Fransen en Belgen zo moeilijke eerste oorlogsmaand. Ze eindigt haar relaas bij de Marne, waar Franse en Britse eenheden de Duitse opmars tot staan brengen. Een boek over de macht en onmacht van de internationale diplomatie dat zijn actualiteit nog altijd niet heeft verloren.

 

Met De kanonnen van augustus brak Barbara Tuchman definitief door bij het grote publiek. Het boek werd in 1963 met de Pulitzer Prize bekroond. Tuchman schreef een aantal toonaangevende boeken over uiteenlopende historische gebeurtenissen zoals De trotse toren, De mars der dwaasheid en, haar grootste verkoopssucces, De waanzinnige veertiende eeuw.

 

De 8e druk verscheen in 2006.

 


 

Laatste wijziging: 09.06.2015